Spichlerz „Lelewelówka”

Spichlerz „Lelewelówka” to jeden z najstarszych i najcenniejszych zabytków Mławy, będący świadectwem bogatej historii tego mazowieckiego miasta. Ten XVIII-wieczny drewniany budynek, położony przy ulicy Warszawskiej 44, stanowi unikatowy przykład dawnej architektury gospodarczej i jest jedyną pozostałością po dawnych zabudowaniach starościńskich.

Historia obiektu

Budynek został wzniesiony pod koniec XVIII wieku, przed rokiem 1777, jako część kompleksu zabudowań starościńskich. Początkowo pełnił funkcję spichlerza, ale w XIX wieku został przekształcony w budynek mieszkalny. Swoją obecną nazwę zawdzięcza Protowi Lelewelowi, bratu słynnego historyka Joachima Lelewela, który był właścicielem obiektu po 1876 roku.

Historia budynku obfituje w dramatyczne wydarzenia. W 1977 roku obiekt został zniszczony przez pożar, jednak dzięki gruntownej renowacji przeprowadzonej w latach 1978-1985 udało się przywrócić mu dawną świetność. Przez pewien czas mieścił się tu oddział PTTK, obecnie jest własnością prywatną.

Architektura i konstrukcja

Lelewelówka to doskonały przykład dawnego budownictwa drewnianego. Budynek wzniesiono w konstrukcji zrębowej na podmurówce z polnych głazów. Pod całym obiektem znajdują się wysokie piwnice ze sklepieniem kolebkowym z lunetami. Charakterystycznym elementem budynku jest dach łamany, tzw. krakowski, pokryty gontem.

Elementy architektoniczne

Elewacja frontowa spichlerza jest trzyosiowa, z trzema oknami, natomiast elewacja tylna posiada cztery osie z trzema oknami i drzwiami wejściowymi. Wszystkie okna są skrzynkowe, dwudzielne i wyposażone w płycinowe okiennice. Na uwagę zasługują oryginalne drzwi wejściowe wykonane w technice klepkowej, zachowane wraz z historycznymi okuciami.

Informacje praktyczne: – Lokalizacja: ul. Warszawska 44, Mława – Dojazd: łatwy dostęp z drogi krajowej – Zwiedzanie: obiekt jest własnością prywatną, możliwość obejrzenia tylko z zewnątrz – Parking: dostępny w pobliżu – Najlepszy czas na wizytę: w ciągu dnia, przy dobrej widoczności

Znaczenie historyczne

Lelewelówka stanowi niezwykle cenny zabytek nie tylko dla Mławy, ale i całego regionu. Jest jednym z niewielu zachowanych przykładów XVIII-wiecznej architektury drewnianej na północnym Mazowszu. Obiekt jest świadectwem dawnej świetności miasta i jego roli jako ważnego ośrodka administracyjnego w czasach staropolskich.

Podsumowanie

Spichlerz „Lelewelówka” to wyjątkowy zabytek, który mimo burzliwych losów przetrwał do naszych czasów, zachowując swój oryginalny charakter. Stanowi nie tylko świadectwo kunsztu dawnych budowniczych, ale także przypomina o bogatej historii Mławy i jej znaczeniu w regionie. Jest to obowiązkowy punkt na mapie dla wszystkich miłośników architektury drewnianej i historii regionalnej.